6 Aralık 2011 Salı

Arı sütü, Polen, Propolis nedir? Özellikleri nelerdir?


  • Arı sütü, Polen, Propolis nedir? Özellikleri nelerdir?
Arı sütü genç işçi arıların (bakıcı arılar), genç larvaları ve kraliçe arıyı beslemek için salgıladıkları bir sıvıdır. Kovan içinde salgılandığı anda kullanılır ve depolanmaz. Arı sütünde A, B1, B2, B6, C, D ve E gibi önemli vitaminler bulunmaktadır. Arı sütünün bu üstün özellikleri nedeniyle, insan gıdası olarak çeşitli şekillerde yararlanılmaktadır. Ayrıca, arı sütü kuvvet ve enerji verici, organizmayı yenileyici ve zindeleştirici bir etkiye sahiptir. Kozmetik ürünlerde de yararlanılır. 

Polen arılar tarafından çiçeklerden toplanır, protein, vitamin ve bazı eser elementleri içerir ve arının arka ayaklarındaki polen sepetçiğine yüklü olarak kovana taşınır. 

Propolis işçi arıların, kovan içerisindeki besinleri, yavru arıları ve kendilerini, çeşitli mikroorganizmalardan (virüs, bakteri, fungus) korumak amacıyla bitkilerin yaprak, gövde, tomurcuk vb. kısımlarından topladığı reçinemsi maddeleri ve bitki nektarlarını, başlarında yer alan salgı bezlerinden salgılanan enzimler ile biyokimyasal değişikliğe uğratarak oluşturdukları üründür. 

Bal alırken nelere dikkat etmeliyiz?


  • Bal alırken nelere dikkat etmeliyiz?
Markalı Bal Alın; Balın kalitesini tadarak ya da başka herhangi bir duyusal özelliğinden anlamak mümkün değildir. Açıkta satılan ballarda, riski tüketici, markalı ballarda ise riski ambalajlayan firma taşır.

Süzme Bal Alın; Her ne kadar petekli ballarda hile yapılmayacağı yolunda bir inanış varsa da bu ballar da arıya şeker yedirilmek suretiyle imal edilebilmektedir. Ayrıca arıcılıkta kullanılan ilaç uygulamalarının pek çoğu direk petekler üzerine olmaktadır. Dolayısıyla petekli balda kalıntı riski yüksektir.

Markayı Sorgulayın; Aldığınız balın markasını yıllar içerisinde kanıtlamış, güvenilir bir marka olmasına, üründe parti numarası, dolum tarihi, son kullanma tarihi, firma adı adresi, telefonu gibi ürün ve firma kimliğini açıkça belli eden ibarelerin bulunmasına ve kapakta garanti bandı olmasına dikkat ediniz. Tüm bunlara ilave olarak markayı üreten firmanın, kalite kontrol sistemini ve bal konusunda uzman, deneyimli kadroya sahip olup olmadığını hijyen, şartlarda üretim yapıp yapmadığını sorgulayınız.

Etiketi İyi İnceleyin; Doğal sadece Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği'ne uygun olarak satışa sunulabilir. Ancak bal olmadığı halde isminde bal geçen bazı ürünler "Bal Aromalı Şurup" adı altında satışa sunulabilmektedir ve bu durum etiketlerinde kolayca okunacak formatta belirtilmemektedir. Bu ürünleri bal zannederek almamak için, aldığınız ürünün etiketini iyice okuyunuz. 

Balı kahvaltı dışında nasıl kullanabiliriz? Farklı kullanım alanları nelerdir?



Balın mutfakta kullanılması; tatlılarda şekerin yerine daha sağlıklı ve doğal, ayrıca vitamin, mineral açısından daha zengin bir ikamesi olarak kullanılır. İkame ederken bütün şeker çıkarılmaz yarı yarıya bal ile değiştirilir. Barbekü soslarında ve çeşitli etlerin kızartılması ya da kızartılmış etlere sos olarak kullanılması sırasında amaç ısı ile esmerleşen balın tadının ete geçmesini sağlamaktır. Salata soslarında sos içeriğindeki maddelerin acılığını bastırmak ve kendine has aromasını vermesi için kullanılır. Her türlü zeytinyağlı yemeğe ve fırın etlerine 1 kaşık kadar tat vermesi için katılabilir. Ayrıca meyve suyu, çay, süt gibi sık tükettiğimiz içeceklerde tatlandırmak amacı ile şeker yerine yine vitamin, mineral açısından daha zengin, sindirimi daha kolay ve doğal olan bal kullanılabilir. Fırınlanmış ürünlerde bal, daha süngerimsi yumuşak bir yapı sağlarken, ürünün kurumasını geciktirir ve raf ömrünü uzatır. 

Bal, çayda tatlandırıcı olarak kullanılabilinir mi?


  • Bal, çayda tatlandırıcı olarak kullanılabilinir mi?
Balın içerindeki şekerlerin büyük kısmı, vücudumuzda parçalanmaya ihtiyaç olmadan direkt kullanılabilecek glikoz ve früktozdan ibarettir. Oysa günlük hayatımızda çay, kahve gibi içeceklerle ve tatlılarla çok fazla beyaz sofra şekeri yani sakaroz (glikoz+fruktoz) tüketiriz. Sakarozun vücutta sindirilebilmesi için enzimlerle glikoz ve fruktoza indirgenmesi gerekmektedir. Bu işlem özellikle sakarozun aşırı tüketiminde vücudumuzda zararlı etkileri olan, böbrek ve karaciğeri yoran bir işlemdir. Uzun vadede kalp damar hastalıkları ve aşırı kilo alımı gibi problemlere neden olabilir. Balın ise kolay sindirilebilmesinden ve yapısında şekerlerden başka pek çok doğal faydalı madde bulunmasından ötürü böyle olumsuz etkileri yoktur. Bu anlamda günlük yaşamda çay vb. içeceklerle bal kullanarak sakaroz tüketimini azaltmanın uzun vadede olumlu etkileri olacağı söylenebilir. 

Balın faydaları nelerdir?


  • Balın faydaları nelerdir?
Balın faydalarının başında antimikrobiyal ve antifungal özelliği gelmektedir. Balın bu özelliği, 1930'larda bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Balın antimikrobiyal ve antifungal etkisi sayesinde yaraların iyileşmesine, bakteri ve mantar gelişiminin önlenmesine katkı sağladığı çeşitli çalışmalar ile gösterilmiştir. Balın bağışıklık sistemini kuvvetlendirdiği ve özellikle son yıllarda çok popüler bir konu olan antioksidan aktivitesi gösteren maddeler içerdiği de bilinmektedir. Bal yapısındaki tokoferol, askorbikasit, flavonoidler ve diğer fenolik maddeler nedeniyle antioksidatif etkiye sahiptir. Balın yapısındaki enzimler nedeniyle antiseptik özellik taşıdığı gözlenmiştir. Yapılan araştırmalarda balın, mideyi kaplayarak spazmları rahatlattığı ve gastrointestinal sistem üzerinde düzenleyici etki gösterdiği belirtilmiştir. Cilt üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı pek çok kozmetik ürünün içeriğine de girmiştir. Yapılan bilimsel çalışmalar balın yara iyileşmesinde olumlu etkisinin olduğunu göstermiştir. 

Balın besleyici özellikleri nelerdir? Besin değeri yüksek bir gıda maddesi midir?


  • Balın besleyici özellikleri nelerdir? Besin değeri yüksek bir gıda maddesi midir?
Balın besleyici faydaları yüzyıllardır bilinmektedir. Bal, vitamin, mineral, aminoasit ve enzimler gibi pek çok yaşamsal faktörleri içermektedir. Bal temel karbonhidratların kaynağıdır. Bal, bir yemek kaşığında 64 cal enerji sağlayarak kaslar için yakıt görevi yapmaktadır. Amerika'daki Memphis Üniversitesinin Ekzersiz ve Spor Beslenme Laboratuarı egzersiz öncesi, sindirim için balın en efektif karbonhidrat olduğunu tespit etmiştir. Kan şekerine diğer karbonhidrat kaynaklarına nazaran daha ılımlı etkisi olduğu gözlenmiştir. Bal, niasin, riboflavin ve pantothenik asit gibi vitaminler, kalsiyum, bakır, demir, magnezyum, manganez, fosfor, potasyum ve çinko gibi mineraller içermektedir. Bal diğer besinlerin vücutta daha kolay sindirilip, daha iyi emilmelerini ve onlardan yararlanma düzeyini de yükseltir. Bu nedenle özellikle hastalık durumunda bal tüketimi vücudun çabuk toparlanmasına yardımcı olur. Balda yağ bulunmadığından, az ya da hiç yağ içermeyen diyetlerde kullanımı son derece uygundur. 

Balın doğal ve sağlıklı (katkısız, kalıntısız) olduğu nasıl anlaşılır? Tüketicilerin balın tadından ya da görüntüsünden bunu anlaması mümkün müdür?


  • Balın doğal ve sağlıklı (katkısız, kalıntısız) olduğu nasıl anlaşılır? Tüketicilerin balın tadından ya da görüntüsünden bunu anlaması mümkün müdür?
Balda hile ya da kalıntı olup olmadığını, sadece balın tadından, kokusundan ya da görüntüsünden anlamak mümkün değildir. Tek yöntem balın yapısının analiz edilmesidir. En iyi netice, tüm bal analizlerinin yapılıp, sonuçların konusunda deneyimli uzman bilim adamları tarafından yorumlanmasıyla elde edilir.